Posts

Showing posts from May, 2020

गाढवांवरचं ग्रंथालय (Real Story)

Image
Photo Credit - https://helian.net/ कोलंबियाच्या घनदाट अरण्यात लुईस राहत असे. त्याला वाचनाची खूप आवड होती. एक पुस्तक वाचून संपवलं की विलंब न लावता तो दुसरं पुस्तक घरी घेऊन येई. लवकरच त्याच्या घरात जिकडे तिकडे पुस्तकंच पुस्तकं झाली. त्याची बायको डायना त्याच्यावर खूप वैतागायची. ‘या इतक्या सगळ्या पुस्तकांची खीर करायची का? की भातासोबत पुस्तकांची भाजी खायची?’ डायना त्याला असे प्रश्न विचारायची. लुईसनं खूप विचार केला. मग त्याला एक कल्पना सुचली- आपल्याकडची पुस्तकं डोंगरापलीकडच्या लोकांना वाचायला द्यायची. त्यांच्याजवळ ही पुस्तकं नसतील. त्यानं लगेच निर्णय घेतला आणि मनाशी पक्कं केलं- ‘एका गाढवावर मी ही पुस्तकं लादेन आणि दुसऱ्यावर मी स्वत: स्वार होईन.’ मग लुईसनं दोन धडधाकट गाढवं विकत घेतली. एका गाढवाचं नाव ठेवलं- अल्फा आणि दुसऱ्याचं नाव ठेवलं- बीटा. गाढवांच्या पाठीवर पुस्तकं ठेवण्यासाठी त्यानं मजबूत थैल्या बनवल्या आणि त्याच्यावर एक पाटी टांगली- ‘गाढवांवरचं ग्रंथालय.’ गाढवाच्या पाठीवर पुस्तकं लादायला डायनानं लुईसला मदत केली आणि मग प्रत्येक आठवडय़ाला लुईस, अल्फा आणि बीटा दूरदूरच्या डोंगरात आणि आड...

बबलीचा मोबाईल

Image
हाय बाळांनो, आज मी तुम्हाला एक 3.22 मिनिटांचा छोटासा व्हिडिओ तुम्हाला दाखवणार आहे. या व्हिडिओ तील भाषा मला समजत नाही, तुम्हालाही समजेल काय, ते माहीत नाही. तरीही व्हिडिओ तुम्हाला समजेल. नक्की समजेल. तो कोणी बनवला हे माहीत नाही. पण ज्यांनी बनवला त्यांचे खरंच आभार मानायला पाहिजे. (व्हिडिओ फुल साईज बघण्यासाठी व्हिडिओच्या उजव्या बाजूला खाली छोटा चौकोन आहे.  व्हिडिओ चालू केल्यावर तो तर उठून दिसेल. - तो क्लिक करावा.) व्हिडिओ बघितल्यावर तुमच्या मनात बरेच प्रश्न निर्माण होतील. तसे प्रश्न निर्माण व्हावेत म्हणूनच तर हा व्हिडीओ तुम्हाला दाखवतोय आम्ही. व्हिडिओ बघितल्यावर त्यावर एक छोटीशी गोष्ट लिहून काढा. त्या गोष्टीवर विचार करा. त्यानंतर एखादी वेळ ठरवून त्या व्हिडिओ वर आपण नंतर चर्चा करू.

गर्दीत माणसाच्या माणूस जिवंत नाही - एक उत्कृष्ट भाषण

Image
मुलांनो, आज तुम्हाला एक अतिशय चांगले, अतिशय आकर्षक आणि खूप काही शिकता येईल असे भाषण ऐकायला देतो आहे. हे भाषण तुमच्यासारखीच एक छोटीशी विद्यार्थिनी प्रिया गायकवाड हिने दिलेले आहे. मला माहित आहे, हे भाषण तुम्हाला निश्चितच खूप खूप आवडणार आहे. यात प्रियाची भाषा बघा. भाषेवर अतिशय चांगले प्रभुत्व (Mastery) आहे. आत्मविश्वास आहे. आवाजात योग्य ठिकाणी योग्य तो चढ-उतार आहे. प्रेक्षकांचे लक्ष वेधून घेतील अशी हृदयाला हात घालणारी जबरदस्त उदाहरणे तिने दिली आहेत. त्यानंतरही विषयावरची पकड पक्की ठेवून, विविध उदाहरणे देत, समर्पक अवतरणे (quotes) देत भाषणाचा प्रवाह प्रचंड परिणाम साधत पुढे जातो. भाषण संपल्यावरही तिच्या भाषणातील मुद्दे, तिच्या भाषणातील विचार आपल्या मनात सतत घोंघावत राहतात. असे भाषण निव्वळ पाठ करून सादर करता येत नाही. त्यासाठी विविध भाषिक कौशल्य विकसित करावी लागतात. आणि महत्वाचे म्हणजे आपल्या मनातही तसेच उदात्त विचार असावे लागतात. प्रिया ही तुमच्या सारखी छोटीशी विद्यार्थिनी आहे. ती ज्या  प्रभावीपणे भाषण सादर करू शकते त्याच प्रभावीपणे तुम्ही पण करू शकता. स्वतःवर विश्वास ठेवा. ...

प्रामाणिक पहारेकरी- गोष्ट

Image
(छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या जीवनातील खूप चांगली गोष्ट आहे. छोटीसीच आहे. नक्की वाचा.) Photo- wikiwand एकदा शिवाजी महाराज तोरण्याहून (Torana Fort)  राजगडाकडे जायला निघाले होते. राजगड अजून खूप दूर होता. पण दिवस मावळायला खूपच थोडा अवधी (time) राहिला होता. राजगडावर पोहचणं शक्य नव्हतं. सहाजिकच महाराजांनी वाटेत असलेल्या एका किल्ल्यावर मुक्काम करण्याचा निर्णय घेतला. थोड्याच वेळात महाराज सोबत्यांसह त्या छोट्या किल्ल्यावर पोहचले. परंतु दिवस मावळला होता आणि त्याही गडाचे दरवाजे बंद झाले होते. ' आता काय करायचं ?' असा प्रश्न साऱ्यांच्याच चेहऱ्यावर उमटला. पण दिवस मावळून अर्धा तासही झाला नव्हता. महाराज सोबत होते. ते काहीतरी मार्ग काढतील असा विश्वास सगळ्यांना होता. गडाचे दरवाजे बंद झालेत हे पाहून महाराज पुढे आले. त्यांनी आवाज दिला, " कोण आहे रे पलीकडे ? दार उघड. " " तुमी कोण हायसा ? " पहारेकऱ्यानं दरडावून विचारलं. पहारेकऱ्याचा दरडावणीचा स्वर ऐकून महाराजांना हसू आलं. तरही हसू दाबत महाराज म्हणाले, " आम्ही महाराज आहोत. " पण दरवाजावरचा पहारेकरी महाराजांनाच ओळखत नव्हता...

देह मंदिर, चित्त मंदिर एक तेथे प्रार्थना, कवी- वसंत बापट

Image
बाळांनो, आज सुप्रसिद्ध कवी वसंत बापट यांची अतिशय गाजलेली कविता “देह मंदिर, चित्त मंदिर” ही आपण शिकणार आहोत. तुम्हाला ही कविता सहज गाता येईल. देह मंदिर, चित्त मंदिर एक तेथे प्रार्थना कवी- वसंत बापट ================ देह मंदिर, चित्त मंदिर, एक तेथे प्रार्थना सत्य सुंदर मंगलाची, नित्य हो आराधना अर्थ- आपले शरीर पवित्र आहे. ( मंदिर= पवित्र ठिकाण). त्यातील चित्त (मन) हेसुद्धा पवित्र आहे. या ठिकाणी सतत एक प्रार्थना असावी, सतत एक विचार असावा. त्यात सत्य, सुंदर व पवित्र या मूल्यांचे  ( मूल्य=Value) सतत पालन केले जावे. दुःखितांचे दुःख जावो, ही मनाची कामना वेदना जाणावयाला, जागवू संवेदना दुर्बळाच्या रक्षणाला, पौरुषाची साधना सत्य सुंदर मंगलाची, नित्य हो आराधना अर्थ- दुःखी लोकांचे दुःख नष्ट होवो, अशी इच्छा ( कामना) या मनात नेहमी ठेवू. दुसऱ्यांच्या वेदना/ दुःख आपल्याला जाणवले पाहिजे, समजले पाहिजे यासाठी संवेदना (Sympathy) जाग्या करू. लोकांचे रक्षण करण्यासाठी आम्ही पराक्रमाची साधना करू. त्यात सत्य, सुंदर व पवित्र या मूल्यांचे सतत पालन करू. जीवनी नव तेज राहो, अंतरंगी भावना सुंदराचा वेध लागो, मानवाच्...

मला कोरोनाचा संसर्ग झाला तर? (कल्पनात्मक निबंध)

Image
विद्यार्थ्यांनो, “ मला पंख असते तर?” हा निबंध तुम्ही केव्हा ना केव्हा तरी लिहिला किंवा वाचला असेलच. आपल्याला पंख असते तर काय काय मजा केली असती, याची सुंदर सुंदर स्वप्ने सुद्धा तुम्ही बघितली असतील. या प्रकारेच परीक्षा नसत्या तर?, आई संपावर गेली तर?, मी मुख्याध्यापक झालो तर?, झाडे बोलू लागली तर? ... अशा प्रकारचे निबंध तुम्हाला नक्कीच माहीत असतील. या निबंधांना म्हणतात " कल्पनात्मक निबंध" किंवा "कल्पनाप्रधान निबंध" अशा निबंधात आपल्याला छान छान कल्पना करता येतात. पण आपल्या कल्पना वास्तवतेला (reality ला) धरून असल्या पाहिजेत, हेही तेवढेच खरे. उदाहरणार्थ- मला पंख असते तर... मी चंद्रावर, सूर्यावर फिरून आलो असतो- असे लिहिणे योग्य होणार नाही. असो, नेहमी आम्ही तुम्हाला निबंध लिहायला सांगतो. यावेळी मीच एक कल्पनाप्रधान निबंध लिहून काढलाय. तो म्हणजे " मला कोरोनाचा संसर्ग झाला तर? हा कल्पनात्मक तर आहेच, पण वास्तवतेला आणि सध्याच्या परिस्थितीलाही धरून आहे. मला कोरोनाचा संसर्ग झाला तर... ==================== . आज संपूर्ण जगभर कोरोनाने थैमान मांडले आहे. महाशक्त...

जगप्रसिद्ध शास्त्रज्ञ अल्बर्ट आईन्स्टाईनचे कॉमिक्स

Image
जगप्रसिद्ध शास्त्रज्ञ अल्बर्ट आईन्स्टाईनचे नाव माहित नाही असा सुशिक्षित माणूस शोधून सापडणार नाही. आईन्स्टाईनचे आयुष्य अतिशय आकर्षक, नाट्यमय आणि अनपेक्षित असे होते. लहानपणी त्यांना गणित आवडत नव्हते; पण पुढे गणित शास्त्रज्ञ म्हणून जगप्रसिद्ध झाले. ज्या शाळेत त्यांना प्रवेश नाकारला, ती शाळा त्यांना नोकरी द्यायला पुढे पुढे करत होती. ज्या शाळेत ते नापास झाले ती शाळा त्यांना त्यांच्याकडे नोकरी करण्यासाठी विनंती करू लागली. या महान शास्त्रज्ञाला सुरुवातीला ऑफिस क्लार्कची नोकरी करावी लागली. ते धर्माने ज्यू होते आणि हिटलरने ज्यू लोकांविषयी प्रचंड द्वेष आणि हिंसाचार सुरू केला होता. त्यामुळे त्यांना स्वतःचा देश जर्मनी सोडून अमेरिकेत जावे लागले होते. विज्ञानातील चमत्कार-पुरुष ठरलेल्या अशा या थोर शास्त्रज्ञाचे चरित्र गंमतशीर पद्धतीने २५ पृष्ठांच्या चित्रमय कॉमिक्स मध्ये दिले आहे. वाचा, तुम्हाला नक्कीच आवडेल. ही पुस्तिका डाऊनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा. स्वाध्याय- वाचा व विचार करा.

बलसागर भारत होवो- एक सुंदर कविता

Image
आज आपण एक छानशी देशाविषयीच्या प्रेमावरची कविता शिकणार आहोत व म्हणणार पण आहोत. बलसागर भारत होवो, विश्वात शोभुनी राहो अर्थ- बल म्हणजे शक्ती. भारत शक्तीचा सागर होवो. म्हणजेच खूप शक्तिवान होवो. हे कंकण करि बांधियले, जनसेवे जीवन दिधले राष्ट्रार्थ प्राण हे उरले, मी सिद्ध मरायाला हो अर्थ- हाती कंकण बांधणे म्हणजे एखादे व्रत स्वीकारणे. जनसेवेला जीवन दिल्याचे विरोध आम्ही स्वीकारले आहे. आमचे प्राण हे राष्ट्रासाठीच आहेत. राष्ट्रासाठी मी मरायलाही तयार आहे. वैभवी देश चढवीन, सर्वस्व त्यास अर्पीन तिमीर घोर संहारीन, या बंधु सहाय्याला हो अर्थ- मी या देशाला श्रीमंत करीन, माझे सगळे काही देशाला देईन. देशासमोर असलेला अंधार नष्ट करीन. तुमचा बंधू समजून माझ्या या प्रयत्नाला मदत करायला तुम्हीही या. हातांत हात घेऊन, हृदयास हृदय जोडून ऐक्याचा मंत्र जपून, या कार्य करायाला हो अर्थ- आपण सर्वजण हातात हात घेऊन, हृदयाला हृदय जोडून, सर्वजण एक असल्याचा मंत्र जपूया. हे एकतेचे कार्य करायला तुम्हीही ही माझ्यासोबत या. करि दिव्य पताका घेऊ, प्रिय भारतगीते गाऊ विश्वास पराक्रम दावू, ही माय निजपदा लाहो अर्थ- हा...

X- Shaal- Lesson Reading Video. शाल- पाठवाचनाचा विडिओ

Image
छोट्या दोस्तांनो, दहावीचे मराठीचे पाठ्यपुस्तक अक्षरभारती यातील पाठ क्रमांक-3 " शाल"- लेखक प्रा. रा. ग. जाधव. या पाठाचे वाचन या व्हिडिओत केले आहे. सोबत कठीण शब्दांचे अर्थ सुद्धा दिले आहेत. पाठ वाचनाचे कौशल्य वाढवण्यासाठी, उच्चार नीट करण्यासाठी, पाठ वाचन ऐकून त्यानुसार व्हिज्युअलायझेशन करण्यासाठी या व्हिडिओचा उपयोग होईल. त्यामुळे पाठ अधिक सखोल समजून घेण्यास मदत होईल तसेच पाठाचे दृढीकरण सुद्धा होईल.  (पाठ वाचनाच्या व्हिडिओचा अभ्यासासाठी जास्तीत जास्त चांगला उपयोग कसा करावा यावर मार्गदर्शन करणारा व्हिडिओ लवकरच तयार करीत आहे.) या पाठ वाचनाचा वेळ फक्त 6.54 मिनिटे. हा पाठ-वाचनाचा व्हिडिओ तुम्हाला कसा वाटला? ते या साईटवरील खालील कॉमेंट्समध्ये नक्की कळवा. तुमच्या काही सूचना, अपेक्षा असल्यास त्या पण सांगा. मराठी, हिन्दी, इंग्रजीत पण सांगू शकता. 

बबलीचं ढोलकं

Image
बबली ही एक धडपडी मुलगी. तिला एक वाजणार खेळणं मिळालं. पण ते ज्यामुळे वाजायचं ते उंदरांनी खाल्लं. पण बबली गप्प बसली नाही. तिने घरीच ढोलक तयार केलं. कसं? ते वाचा या छोट्याशा गोष्टीच्या छोट्याशा पुस्तिकेत--- बबलीचं ढोलकं   ही पुस्तिका डाऊनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा. स्वाध्याय-( लिहायचं नाही)- 1) पुढील शब्दांचे अर्थ समजून घ्या- ढिगारा, अंथरूण, नाडी, लोंबकळत. 2) गोष्टीतील पुढील आवाज सांगा-       a) डब्यातून येणारा आवाज-       b) बबलीच्या ढोलक्याचा आवाज-

X- Lesson 3- शाल

Image
मुलांनो, डॉ.रा.ग.जाधव यांचे एक पुस्तक विश्वकोश अर्थात Encyclopedia हे आज-काल आपल्या नेहमीच्या जीवनाचे भाग बनले आहेत. विकिपीडिया हा इंटरनेटवरील विश्वकोश तर जगप्रसिद्ध आहे. मराठी विश्वकोश या विषयी आपण मागील वर्षी शिकलो आहोतच. या विश्वकोशाचे 1970 ते 1990 या काळात संपादक होते- श्री. रा. ग. जाधव. (प्रा. रावसाहेब गणपतराव जाधव)   त्यांचा अत्यंत संवेदनशील पाठ “ शाल” आपण शिकणार आहोत. त्याविषयीचे व्हिडीओ तयार करून येथे देणार आहोत. युट्युब लाईव्ह वरूनही आपण काही पाठ शिकणार आहोत. पण त्याआधी हा पाठ वाचून शक्य तेवढा समजून घ्या, त्यातील कठीण शब्द काढून ठेवा. चला तर बाळांनो, लागा अभ्यासाला. डॉ. रा.ग.जाधव यांनी “ डॉक्टर नरेंद्र दाभोळकर” यांच्या आठवणीनिमित्त लिहिलेला हा काव्यसंग्रह- मित्रवर्य

माणुसकीच्या शत्रुसंगे युद्ध आमुचे सुरू

Image
“छोटा जवान” हा Black & White चित्रपट 1963 मध्ये प्रकाशित झाला होता. त्यातील “ माणुसकीच्या शत्रुसंगे युद्ध आमुचे सुरू” हे ग. दि. माडगूळकर यांचे देशभक्तीपर गाणे खूप प्रसिद्ध झाले होते. आजही ते तितकेच लोकप्रिय आहे. त्या चित्रपटातील त्या गीताचा हा व्हिडीओ ( 2 .50 Minutes) नक्की बघा. माणुसकीच्या शत्रुसंगे युद्ध आमुचे सुरू जिंकू किंवा मरू लढतिल सैनिक, लढू नागरिक लढतिल महिला, लढतिल बालक शर्थ लढ्याची करू, जिंकू किंवा मरू देश आमुचा शिवरायाचा, झाशीवाल्या रणराणीचा शिर तळहाती धरू, जिंकू किंवा मरू शस्त्राघाता शस्त्रच उत्तर, भुई न देऊ एक तसूभर मरू पुन्हा अवतरू, जिंकू किंवा मरू हानी होवो कितीहि भयंकर, पिढ्या-पिढ्या हे चालो संगर अंती विजयि ठरू, जिंकू किंवा मरू

इंतजाम ( व्यवस्था)- एक छोटीशी गोष्ट

Image
सआदत हसन मंटो, फोटो विकिपेडिया  "सआदत हसन मंटो" यांच्या जन्मदिवसा निमित्त त्यांची एक छोटीशी गोष्ट. === शहरांमध्ये पहिली दुर्घटना चौकातल्या हॉटेल जवळ झाली. लगेच एका पोलिसाचा पहारा तेथे लावण्यात आला. दुसरी दुर्घटना दुसऱ्या दिवशी एका मोठ्या किराणा दुकानाजवळ झाली. पोलिसाला पहिल्या जागेवरून काढून दुसऱ्या जागेवर- जिथे दुसरी दुर्घटना झाली होती- तेथे तैनात करण्यात आले. तिसरी दुर्घटना रात्री बारा वाजता स्टेशन जवळ घडली. इस्पेक्टर साहेबांनी त्या तिसऱ्या ठिकाणी त्यात पोलिसांची ड्युटी लावली. त्या पोलिसाने काही वेळ विचार केला, आणि म्हटले, “ जिथे नवीन दुर्घटना होणार आहे, त्या ठिकाणी मला उभा करा हो साहेब!" === कथा संपली=== "सआदत हसन मंटो" हे एक हे एक संवेदनशील, प्रतिभाशाली हिन्दी-उर्दू साहित्यिक होते. त्यांनी अडीचशे पेक्षा जास्त कथा, शेकडो श्रुतिका, स्मृतिचित्रे, कादंबरी, अनुवाद, अनेक लेख व निबंध लिहिले. त्यांच्या लेखनात जीवनातील संघर्ष, जाणिवा (Awareness) यांचे उघडपणे दर्शन होते. त्यांच्या आयुष्यातील मोठी जखम म्हणजे भारत-पाकिस्तान फाळणी. दोन्ही देशांतील दंगली, जाळपोळ, हिंसा,...

बिना शब्दाची गोष्ट- माझा आगगाडीचा प्रवास

Image
( इयत्ता पाचवी ते इयत्ता दहावी पर्यंतच्या विद्यार्थ्यांसाठी गोष्ट) मुलांनो, ही एक सुंदर गोष्ट आहे. पण या गोष्टीत शब्दच नाहीत. गोष्टीचं नाव आहे, “ माझा आगगाडीचा प्रवास.” या पुस्तिकेत फक्त चित्रे आहेत. आणि त्या चित्रांनी सुंदर गोष्ट तयार होते आहे. तर हे पुस्तक डाऊनलोड करून घ्या आणि बिना शब्दाची गोष्ट वाचून बघा! चित्रे बघता बघता तुमच्या मनात सहज गोष्ट तयार होईल. चित्रांचे निरीक्षण (observation) जितक्या चांगल्या प्रकारे कराल तितकी चांगली गोष्ट तयार होईल. जितक्या जास्त वेळा काळजीपूर्वक चित्रे बघाल, तितकी गोष्ट जास्तीत जास्त विकसित (develop) व जाईल.   ही पुस्तिका डाऊनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा . स्वाध्याय- तुमच्या मित्राला ही गोष्ट सांगत आहात अशी कल्पना करा. डोळे मिटून ही गोष्ट त्या मित्राला मनातल्या मनात सांगा. ( हा लिहायचा स्वाध्याय नाही बरं! )

X- Poem 1- तू बुद्धी दे - स्वाध्याय- 1

Image
श्री. गुरू ठाकूर यांची कविता “ तू बुद्धी दे” ही आतापर्यंत तुम्हाला तालासुरात म्हणता येत असेलच. ही कविता गाताना आनंदही होत असेल. कवितेची चाल सोपी व आकर्षक आहे. तुम्हालापण अत्यंत चांगल्या रीतीने ही कविता नक्कीच गाता येईल. आणि कविता गाता आली की एक वेगळाच आत्मविश्वास पण तुम्हाला मिळेल. स्वाध्याय क्रमांक- 1 वरील कविता चांगल्या प्रकारे गाऊन मोबाईल मध्ये रेकॉर्ड करा. पुस्तकात बघून म्हटली तरी चालेल. पण छान तालासुरात म्हटली पाहिजे. जमल्यास ऑडिओ फाईल कॉम्प्रेस करा. फाइल्स कॉम्प्रेस कशा कराव्या याच्या मार्गदर्शनासाठी येथे क्लिक करा. How to reduce/compress file size? फाइल्स कॉम्प्रेस कशा कराव्या याच्या महितीचा व्हिडिओ मुद्दाम तुमच्यासाठी तयार केला आहे. तो वर दिला आहे. " तू बुद्धि दे" या कवितेची ऑडिओ फाईल आम्हाला submit करा.सब्मिट करण्यासाठी Submission या पेजवर जाऊन तुमच्या वर्गावर क्लिक करा. येणारा फॉर्म भरून त्यात ही फाईल अपलोड करा. व फॉर्म सबमिट करा. तुमचे काम अतिशय चांगले होवो, यासाठी अनेक शुभेच्छा...

उडणारी जादूची कार- मनोरंजक गोष्ट

Image
( इयत्ता पाचवी ते इयत्ता दहावी पर्यंतच्या विद्यार्थ्यांसाठी गोष्ट) एकदा त्या लहान मुलांचे बाबा भंगारच्या बाजारात गेले. तेथे त्यांना एक मजेदार कार मिळाली. त्या कारचं नाव ठेवलं “ चिट्टी चिट्टी बँग बँग”. ते कारमध्ये बसून फिरायला निघाले, तर ती कार चक्क उडायला लागली. सर्वांना मजा वाटली. पण ती कार त्यांना एका भयंकर गुहेमध्ये (Cave) घेऊन गेली. ती गुफा एका बदमाश, गुंड, शैतानी अशा स्मगलर ची होती….. पुढे काय झाले ते या छोट्याशा पुस्तिकेत वाचा... ही पुस्तिका डाऊनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा. स्वाध्याय- या गोष्टीत सतत उत्कंठा (curiocity) वाढतच राहते. असे का होते याचा विचार करा. यात संवाद कसे लिहिलेले आहेत, त्याकडेही लक्ष द्या.

IX- Poem 1- सर्वात्मका शिवसुंदरा- स्वाध्याय- 1

मुलांनो, या कवितेची चाल सोपी व आकर्षक आहे. आपल्यापैकीच तीन विद्यार्थ्यांनी ही कविता किती छान म्हटली आहे ते बघा. तुम्हालापण याच प्रकारे अत्यंत चांगल्या रीतीने ही कविता नक्कीच गाता येईल. आणि कविता गाता आली की एक वेगळाच आत्मविश्वास पण तुम्हाला मिळेल. ही कविता बघा व ऐका बरं… ( वेळ 3.15 मिनिटे) कुसुमाग्रज यांची कविता “ सर्वात्मका शिवसुंदरा” ही आतापर्यंत तुम्हाला तालासुरात म्हणता येत असेलच. ही कविता गाताना आनंदही होत असेल. स्वाध्याय -  वरील कविता चांगल्या प्रकारे गाण्याचा सराव करा. ...

गोष्ट- उंदराचे लग्न

Image
( इयत्ता पाचवी ते इयत्ता दहावी पर्यंतच्या विद्यार्थ्यांसाठी गोष्ट- उंदराचे लग्न) मुलांनो, एकदा एका छोट्या उंदराने लग्न करायचे ठरवले. पण जगात सर्वात शक्तिमान असेल त्याच्यात मुलीशी लग्न करण्याचा त्याने निश्चय केला. आणि उंदीर महाशय नवरी शोधायला बाहेर पडले…. पुढे काय झाले, ते या “ उंदराचे लग्न” या छोट्याशा पुस्तिकेत वाचा. तुम्हाला खूप खूप खूप आवडेल. अगदी गॅरेंटी! ही पुस्तिका डाऊनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा.  (1 . 2 mb only) स्वाध्याय- ( लिहायचा नाही. पण याचा अभ्यास करायचा.) 1) गोष्ट म्हटली की, संवाद आलेच! या गोष्टीत छोटे छोटे, छान छान संवाद आले आहेत. ते कसे लिहिलेत, हे काळजीपूर्वक बघा. 2) या उंदरासारखे वागणारे लोक आपल्याला इकडे तिकडे पण दिसतात काय, त्याचा विचार करा.

सप्तरंगी चेंडू- मजेदार गोष्ट

Image
( इयत्ता पाचवी ते इयत्ता दहावी पर्यंतच्या विद्यार्थ्यांसाठी) “सप्तरंगी चेंडू” ही मजेदार गोष्टीची छोटीशी पुस्तिका आहे. यात विशाल आणि विकास या छोट्या मुलांचे बाबा त्यांच्यासाठी सप्तरंगी चेंडू विकत आणतात. एकदा अंगणात खेळताना त्या मुलांना आकाशात इंद्रधनुष्य दिसते. त्यांच्या लक्षात येते की इंद्रधनुष्याचे रंगही आपल्या चेंडू प्रमाणेच आहेत. आनंदाच्या भरात ते चेंडू जोरात वरती उडवतात. आणि चेंडू चक्क इंद्रधनुष्यात निघून जातो…. पुढे काय होते? ते वाचायला ही पुस्तिका डाऊनलोड करून घ्या. ही पुस्तिका डाऊनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा. स्वाध्याय- ( लिहायचा नाही. पण याचा अभ्यास करायचा.) 1) या कथेत छोटे छोटे संवाद आलेले आहेत. ते कसे लिहिण्यात आलेत, त्यांच्यासाठी विरामचिन्हे कशी वापरली ते समजून घ्या. 2) या कथेत छोटी छोटी उद्गारार्थी वाक्य आलेली आहेत. ती उद्गारार्थी वाक्य कशी लिहितात ते समजून घ्या. 3) यात तुम्हाला वेगवेगळ्या रंगाची नावे मिळतील. त्या रंगाच्या कोणत्या वस्तू आपल्याला दिसतात, त्याचा विचार करा. 4) इंद्रधनुष्याचे सात रंग समजून घ्या. VIBGYOR हे तुम्हाला माहीत आहे. मराठीत त्या रंगांचे स...

IX- Poem 1, सर्वात्मका शिवसुंदरा- 2

छान छान बाळांनो, “सर्वात्मका शिवसुंदरा” या कवितेची अतिशय चांगली MP3 ध्वनिफीत (Audio File) श्री. राजाराम काटवटे सर व श्री. रंगनाथ कैले सर यांच्याकडून मिळाली आहे. दोन्ही MP3 फाईल सारख्याच आहेत. जी फाईल प्ले होऊ शकेल ती ऐका. दोन्हींची लिंक खाली दिली आहे. त्यावर क्लिक केल्यास गीत गायन सुरू होईल. यातील वाद्य, संगीत, चाल व स्पष्टता अत्यंत आकर्षक आहे. तुम्हाला नक्की आवडेल. आणि हे गाणे म्हणताना तुम्हाला अतिशय आनंद होईल. Your browser does not support the audio element. Your browser does not support the audio element. या गाण्याविषयी अधिक स्पष्टीकरण तुम्हाला नंतर देऊ. तोपर्यंत हे गाणे तालासुरात म्हणण्याचा सराव करा. हे गाणे तालासुरात म्हणून मोबाईलवर रेकॉर्ड करून आम्हाला पाठवण्याचा स्वाध्याय (Assignment) तुम्हाला काही दिवसांनी देणार आहोत. पुस्तकात बघून ही कविता म्हटली तरी चालेल. पण छान तालासुरात म्हणायला हवी. तुम्हाला रोज मराठीचा छोटासा व तुम्हाला आवडेल असा पाठ दररोज देण्याचा प्रयत्न करू. मग चला तर वर दिलेले काम पूर्ण करा. तुमच्या वाचनासाठी व सरावासाठी (Practice) संपूर्ण कविता...

X- Song-1- तू बुद्धी दे- 2

Image
मुलांनो, अक्षरभारती मधील पहिले गाणे “ तू बुद्धी दे” हे तुम्हाला आता छान तालासुरात गाता येत असेल. हे गीत “ डॉक्टर प्रकाश बाबा आमटे- द रियल हिरो” या चित्रपटामध्ये वापरलेले आहे. बाबा आमटे यांनी कुष्ठरोगी (Leprosy Patients), शेतकरी, गावकरी, अनाथ मुले, सामाजिक संस्था इत्यादींसाठी प्रचंड कार्य केले आहे. त्यांचे चिरंजीव डॉक्टर विकास व डॉक्टर प्रकाश हेही दीनदलित, गरीब, आदिवासी इत्यादींसाठी प्रचंड कार्य करत आहेत. “ तू बुद्धी दे” या गीताचा एक वेगळा व्हिडिओ मला मिळाला. गीताच्या या पार्श्वभूमीवर (on background ) बाबा आमटे, प्रकाश आमटे आणि त्यांचे सहकारी यांचे वास्तविक कार्य दाखवले आहे. हा व्हिडीओ नक्की बघा. त्यातून तुम्हाला कवितेचा अर्थ अधिक जास्त स्पष्ट होईल, नवी माहिती मिळेल आणि एक अप्रतिम आनंद सुद्धा होईल. ही कविता तालासुरात म्हणायची असा एक स्वाध्याय (assignment) आम्ही तुम्हाला लवकरच देणार आहोत. पुस्तकात बघून म्हटली तरी चालेल. त्याविषयीच्या सूचना नंतर. तोपर्यंत बाय-बाय!

फुगलेली पोळी- एक छानशी गोष्ट

Image
एक छोटासा मुलगा छान छान गोल गोल चपाती म्हणजे पोळी करायला शिकतो. पण कशी? ते वाचा या गोष्टीत. छान छान चित्रे असलेली ही पुस्तिका पुढील लिंक वरून डाऊनलोड करून घेऊ शकता. ही पुस्तिका महाराष्ट्र राज्याच्या प्राथमिक शिक्षण मंडळाने खास मुलांच्या पूरक वाचनासाठी (supplimentary reading) तयार केली आहे, बरं का! पुस्तिका डाऊनलोड करण्यासाठी येथे क्लिक करा.